แม้ว่าผ่านมาเกือบจะสิ้นเดือนพฤษภาคมแล้ว แต่หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่าเดือนนี้คือเดือนแห่งการตระหนักรู้ถึงเรื่องสุขภาวะทางจิต เริ่มมาตั้งแต่ปี 1949 ที่สหรัฐอเมริกา โดยสมาคมสุขภาพจิตแห่งชาติ ออกมาจัดกิจกรรมร่วมกับองค์กรอื่น ๆ เพื่อสร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญของสุขภาพจิตตลอดเดือนพฤษภาคม
การตระหนักรู้ถึงความสำคัญของสุขภาพจิตเป็นสิ่งที่ถูกละเลยมาอย่างยาวนาน แม้ในปัจจุบันจะมีการให้ความรู้และเข้าถึงบริการช่วยเหลือด้านนี้ได้มากขึ้นแล้ว แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อคนนับล้านที่ต้องเผชิญกับความเจ็บป่วยทางจิตใจทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว
องค์การอนามัยโลก หรือ WHO เคยประมาณไว้ในปี 2019 ว่าทั่วโลกน่าจะมีคนที่มีปัญหาสุขภาพจิตกว่า 970 ล้านคน จากประชากรกว่า 8 พันล้านคน หรือคิดเป็น 1 ใน 8 ของประชากรโลก ในปี 2020 ที่ผ่านมาคือช่วงที่ผู้คนเป็นโรคเครียดเพิ่มขึ้น 26% และซึมเศร้าเพิ่มสูงขึ้น 28% โดยมีสาเหตุสำคัญมาจากโควิด-19 ถึงแม้จะมีวิธีการรักษามากมาย แต่คนจำนวนมากกลับไม่สามารถเข้าถึงได้ มีผู้ป่วยซึมเศร้าแค่หนึ่งในสามเท่านั้นที่ได้รับการรักษาอย่างเป็นทางการ ซึ่งส่งผลให้การเสียชีวิตทั่วโลกกว่า 14% หรือ 8 ล้านคนต่อปี มีสาเหตุมาจากปัญหาสุขภาพจิต
นี่แสดงให้เห็นชัดเจนว่าปัญหาสุขภาพจิตเป็นเรื่องร้ายแรงที่ยังไม่ได้รับการรับมือที่ดีมากพอ และมันไม่ได้เกิดขึ้นแค่กับคนที่ต้องใช้ชีวิตอย่างยากลำบากเท่านั้น แม้แต่มหาเศรษฐีระดับโลกที่รวยล้นฟ้าก็ยังไม่อาจหนีจากปัญหานี้ได้ จากการสำรวจหนึ่งในปี 2019 พบว่าเจ้าของธุรกิจ 49% มีปัญหาสุขภาพจิต โดยเป็นโรคซึมเศร้ามากที่สุด
หนึ่งในนักธุรกิจมหาเศรษฐีที่ออกมาเปิดเผยและพูดถึงปัญหาสุขภาพจิตของตัวเองคือ อีลอน มัสก์ (Elon Musk) CEO ของ Tesla และเจ้าของ X คนปัจจุบัน ผู้ร่ำรวยเป็นอันดับ 3 ของโลก ด้วยมูลค่าทรัพย์สินกว่า 7.2 ล้านล้านบาท มัสก์ต้องเผชิญกับปัญหาสุขภาพจิตที่หวิดทำเขาร่วงไปหลายครั้งตั้งแต่วัยเด็ก แม้จะเขาเกิดมาในครอบครัวที่แม่เป็นนางแบบ ส่วนพ่อเป็นวิศวกรและนักบิน ดูเหมือนมีทุกอย่างพร้อม แต่สิ่งที่ทำให้เขาต้องทรมานคือการถูกกลั่นแกล้ง และล่วงละเมิดในวัยเด็ก ทำให้แม้ในวันที่เขาประสบความสำเร็จก็ยังต้องเผชิญกับภาวะซึมเศร้า หมดไฟ และ PTSD จนต้องใช้เคตามิน (Ketamine) ในการช่วยรักษา
นอกจากนี้ก็ยังมีคนดังที่ประสบความสำเร็จแต่ต้องพบเจอกับปัญญาสุขภาพจิตอีกมาก โดยเฉพาะในวงการบันเทิงยักษ์ใหญ่อย่างฮอลลีวูด ไม่ว่าจะเป็น โรบิน วิลลเลียมส์ (Robin Williams) ที่ต้องจากไปด้วยโรคซึมเศร้า ฮีธ เลดเจอร์ (Heath Ledger) ที่อยู่ในภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวลก่อนจะเสียชีวิต หรือแม้แต่ดาวตลกแห่งวงการที่ฉากหน้าเต็มไปด้วยรอยยิ้มอย่าง จิม แคร์รี (Jim Carrey) ยังไม่อาจหลีกหนีจากภาวะซึมเศร้า ที่ทำให้เขาเคยต้องเผชิญกับช่วงเวลาที่ยากลำบาก
ความสำเร็จ ความร่ำรวย จึงไม่ใช่สิ่งที่ทำให้ใครก็ตามรอดพ้นจากปัญหานี้ได้ แม้มันจะจริงที่เงินอาจช่วยแก้ปัญหาจุกจิกหลายอย่างในชีวิต แต่มันไม่อาจป้องกันจิตใจอันเปราะบางของมนุษย์จากภัยความรู้สึกรอบตัว รวมทั้งความผิดปกติของเคมีในสมอง แม้สุดท้ายแล้วคนจนจะมีแนวโน้มการมีปัญหาสุขภาพจิตมากกว่าก็ตาม แต่ควรระลึกไว้ว่าปัญหาสุขภาพจิตจะเกิดขึ้นกับใครก็ได้ สิ่งสำคัญจึงเป็นการตระหนักรู้ถึงปัญหาสุขภาพจิต เมื่อเกิดขึ้นกับตัวเองหรือคนรอบตัว ก็อย่าลืมที่จะขอความช่วยเหลือ และให้ความสำคัญกับสุขภาพจิตไม่น้อยไปกว่าสุขภาพกาย เพราะหากจะมีชีวิตที่ดีได้ มากกว่าความร่ำรวยคือ กายและใจก็ต้องดีเช่นกัน
