หากใครเคยไปเชียงใหม่น่าจะรู้จักรถแดง ที่ในตอนนี้กำลังเป็นประเด็นว่าใกล้จะหายไปเพราะถูกแอปพลิเคชันรถรับส่งแทรกแซงจนเสียลูกค้า แต่กลับโดนสังคมสวนว่าเพราะทำตัวเอง วันนี้ Connect the Dots จะพาไปสำรวจดูบทเรียนที่คนขับรถแดงควรจะเรียนรู้ได้แล้ว แต่เลือกที่จะเมินเฉยจนเป็นพิษกับตัวเอง
เมื่อวันก่อนมีคนขับรถโดยสารที่เชียงใหม่หรือที่เรียกกันว่า “รถแดง” ได้ออกมาโพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก ระบายปัญหาที่คนขับรถแดง รถตุ๊กตุ๊ก ในเชียงใหม่ต้องเจอ หลังหมดฤดูท่องเที่ยวคนก็แทบไม่ขึ้น แต่ยังต้องแบกรับค่าใช้จ่ายมากมาย โดยกล่าวโทษแอปพลิชัน Grab ที่เข้ามาแย่งลูกค้า จนรถแดงอาจไปต่อไม่ได้ และวิงวอนหลายฝ่ายให้ช่วยเหลือ
แน่นอนว่าคอมเมนต์จากผู้ใช้เฟซบุ๊กมากมายแทบจะเป็นเอกฉันท์ สะท้อนกลับเจ้าของโพสต์ “รถแดงนั่นแหละทำตัวเอง” พร้อมเล่าปัญหาการใช้บริการมากมายที่พบเจอไม่ว่าจะเป็นการคิดค่าโดยสารที่ไม่มีมาตรฐานชัดเจน เก็บคนเชียงใหม่และนักท่องเที่ยวไม่เท่ากัน และหลายครั้งก็คิดราคาแพงมาก เส้นทางก็ไม่แน่นอน เคยมีผู้โดยสารถูกทิ้งไว้กลางทาง พฤติกรรมการขับขี่ไม่ดี และการบริการที่ไม่สุภาพ จนคนเชียงใหม่เองยังเอือม
ถ้าดูจากที่เล่ากันในคอมเมนต์จะเห็นได้ว่า แทบไม่มีใครพูดถึง Grab เลย เพราะฉะนั้น Grab อาจไม่ใช่ปัญหาของเรื่องนี้ แต่ยังถือว่าเป็น Disruption ที่เข้ามาในฐานะทางเลือกของผู้ใช้ที่ไม่จำเป็นต้องทนปัญหาจากบริการของรถแดงอีกต่อไป แม้จะเป็นฝันร้ายของคนขับรถแดง แต่นี่คือแสงสวรรค์ของนักท่องเที่ยงและชาวเชียงใหม่เลย
ก่อนหน้านี้หากใครได้ไปเชียงใหม่ตั้งแต่ช่วง 10 กว่าปีก่อนคงสังเกตได้เหมือนกันว่าที่นั่นไม่มีตัวเลือกอื่นมากนักในการเดินทาง รถแดงจึงเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตของเชียงใหม่อย่างเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งนั่นคือตลาดผูกขาดของรถแดงอย่างแท้จริงมายาวนานกว่า 40 ปี โดยที่มีปัญหาเรื่องราคาและบริการอยู่ตลอด จนทำให้เกิดความพยายามจากหลายฝ่ายในการผลักดันตัวเลือกขนส่งอื่น ๆ ให้เกิดขึ้นในเชียงใหม่อยู่หลายครั้ง
รถเมล์หรือรถประจำทางเคยมี ๆ หาย ๆ อยู่หลายครั้งตั้งแต่ พ.ศ. 2540 แต่ได้รับความนิยมไม่มากเพราะยังมีรถน้อย และบ้างก็ว่าอาจถูกขัดขวางจากเรื่องการเมืองท้องถิ่น ส่วนเมื่อจะมีแท็กซี่ พ.ศ. 2558 สหกรณ์รถแดงก็รวมกันคัดค้าน และส่งเรื่องให้ถอดถอนแท็กซี่จนเกือบไปไม่รอด แน่นอนว่าช่วงที่ Grab เข้ามาวิ่งแรก ๆ ก็ถูกร้องเรียนจากคนขับรถแดงอยู่ไม่น้อย อาศัยช่องโหว่เรื่องยังไม่มีกฎหมายรองรับในตอนนั้น
ในช่วงเวลาที่ขนส่งอื่น ๆ ยังไม่แข็งแรง และรถแดงยังเป็นขนส่งหลัก พวกเขามีเวลาและโอกาสมากมายในการปรับปรุงบริการ เพราะเคยมีความพยายามจะผลักดันรถแดงเป็นความภาคภูมิใจและเสน่ห์ของเชียงใหม่อยู่บ่อยครั้ง ถึงกระนั้นเหล่าคนขับยังเลือกจะทำตัวเป็น “มาเฟีย” มากกว่าจะรับฟังและปรับตัว
จนทุกวันนี้หลายอย่างกำลังเปลี่ยนไป และไวกว่าที่มาเฟียรถแดงจะรับมือทัน เพราะ Grab ได้รับการอนุมัติจากกรมขนส่งทางบกให้รับส่งผู้โดยสารได้อย่างถูกกฎหมายแล้ว รวมถึงรถเมล์เชียงใหม่ RCT City Bus ก็กำลังได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ จนทำให้อำนาจผูกขาดของรถแดงเลือนหายไป แทบจะกลายเป็นแค่ “ทางเลือก” ที่คนไม่ค่อยเลือกกันแล้ว
