#6 Degrees of Separation – เพราะความเป็นไปได้เชื่อมหากันไม่เกินหกทอด
ในชีวิตการทำงาน ความขยันนั้นก็ขึ้นลงไปตามสภาพอากาศและเทศกาลวันหยุด ซึ่งถ้าคิดแบบนี้ เดือนธันวาคม ก็น่าจะเป็นเดือนที่คนขี้เกียจที่สุด เพราะเดือนนี้นอกจากอากาศจะ “เย็น” ไปจนถึง “หนาว” แล้วมันยันเต็มไปด้วย “วันหยุด” อีก แน่นอนทุกคนคนตื่นเต้นกับหยุดยาวปีใหม่ แต่ถ้าเป็นสังคมคริสต์ก็จะมีวันคริสต์มาสต์อีก
วันหยุดเยอะ อากาศหนาว น่าจะเป็นสูตรสำเร็จแห่งความขี้เกียจ ดังนั้นธันวาคมก็ต้องขี้เกียจสุดแน่ๆ
..แต่พวกสถิติและผลสำรวจกลับไม่ชี้แบบนั้น
คือธันวาไม่ใช่เดือนที่คนจะ “ขยัน” แน่ๆ แต่มันก็ไม่ใช่เดือนที่คนจะ “ขี้เกียจที่สุด” เช่นกัน เพราะทั่วๆ ไปที่สำรวจกันมา เดือนที่คนจะขี้เกียจที่สุดของปี มักจะเป็นสักเดือนในช่วงมกราคมถึงมีนาคม โดยมกราคมมักจะปรากฎบ่อยสุด
ทำไมถึงเป็นแบบนั้น?
อย่างแรก เราต้องขอแก้ต่างให้เดือนธันวาคมก่อน
คนอาจรู้สึกว่าเดือนธันวาคมคน “ควรจะขี้เกียจ” แต่ในความเป็นจริง สำหรับคนทำงานจำนวนมาก มันเป็นเดือนแห่งการปั่นงานด้วยซ้ำ เพราะงานหลายๆ อย่าง มันต้องปั่นให้เสร็จก่อนสิ้นปี และจริงๆ ไอ้การที่วันหยุดยาวเยอะๆ คนเตรียมจะไปเที่ยว มันยิ่งทำให้คนพยายามทำงานให้เสร็จเร็วกว่าปกติเพื่อจะได้ไปเที่ยวอย่างสบายใจ ซึ่งตรงนี้จริงๆ สถิติมันก็ชัดว่า “ผลิตภาพ” ในช่วงครึ่งแรกของเดือนธันวาคม มันสูงระดับบ้าคลั่งมากๆ ก่อนจะไปแผ่วปลายเดือน และนี่เป็นเหตุผลว่าทำไมธันวาคม ถึงไม่เคยเป็นเดือนที่คน “ขี้เกียจที่สุด” เลย
แต่ในทางกลับกัน คนมักจะคิดว่าขึ้นปีใหม่มาคนน่าจะขยัน แต่ในทางสถิติจริงๆ จากโลกตะวันตก ไตรมาสแรกรวมๆ คือผลิตภาพมันจะต่ำสุดเลย
ทำไมเป็นงั้น?
จริงๆ อันนี้คนไทยอาจจะไม่ค่อยเก็ต แต่คนในเมืองหนาวซีกโลกเหนือน่าจะอ๋อเลย เพราะจริงๆ ช่วงต้นปีมันคือช่วงพีคของฤดูหนาว ที่นอกจากอากาศมันจะหนาวระดับทำคนตายได้แล้ว ช่วงเวลากลางวันมันยังสั้นมากอีก
ซึ่งตรงนี้ก็เข้าใจได้ไม่ยากเลยว่า การออกมาทำงานทั้งที่หนาวจัดๆ ทำไปสักพักก็มืด คนมันก็จะรู้สึกว่าถึงเวลาเลิกงานแล้ว ซึ่งรวมๆ มันจะทำให้คน “ขี้เกียจกว่าปกติ”
และตรงนี้ มันก็จะมีเหตุผลทางจิตวิทยาเสริมมาอีกว่า จริงๆ คนมันขี้เกียจตามประสาภาวะ “Holiday Blues” หรือจะรู้สึกเศร้าๆ จ๋อยๆ ที่มีทำงานภายหลังได้หยุดยาวได้เช่นกัน
และถ้าถามว่าทั้งหมดบอกอะไรเรา? มันก็อาจจะบอกวาจริงๆ แล้ว มันอาจไม่ได้เกี่ยวกับวงจรชีวิต หรือสภาพอากาศอะไรทั้งนั้นที่จะทำให้คนขยันหรือขี้เกียจ แต่สิ่งที่กำหนดอาจเป็น “เดดไลน์” มากกว่า เพราะต่อให้หนาวแค่ไหน กลางคืนยาวแค่ไหน เดือนธันวาคมมันก็ทำให้คนขยันได้เพราะ “เดดไลน์” หลายๆ อย่างมันต้องปิดภาพในสิ้นปี
ซึ่งนี่ก็อธิบายเช่นกันว่าทำไม “ต้นปี” คนถึงขี้เกียจกว่าธันวาคมที่เต็มไปด้วยวันหยุด เหตผลง่ายๆ เลยก็คือต้นปีเป็นช่วงแห่งการเปิดงานใหม่ เดดไลน์ยังไม่มี ความขยันก็ไม่มาตาม และบวกไปด้วยความยังอยากหยุดต่อและอากาศอันหนาวเหน็บ มันก็สมเหตุสมผลเป็นอย่างยิ่งที่คนจะขี้เกียจ
เขียนโดย อนาธิป จักรกลานุวัตร
