ช่วงปี 2018 เป็นช่วงแรกๆ ที่เริ่มมี “ร้านอาหารญี่ปุ่น” ในไทยออกมาพูดทำนองว่า “ระวังจะมีร้านอาหารเอาปลาเทราต์มาหลอกขายผู้บริโภคโดยบอกว่าเป็นปลาแซลมอน” ซึ่งหลัง จากนั้นก็มีคนทำ “คอนเทนต์” มารัวๆ ต่อเนื่องถึงความต่างของปลาทั้งสอง และส่วนใหญ่ก็จะย้ำว่าร้านตัวเองใช้แซลมอนเท่านั้น ไม่มีเอาปลา “เทราต์” มาย้อมแมวขาย
…เราอยากจะบอกว่า วิธีคิดแบบนี้มัน “น่าขัน” สิ้นดี เพราะสำหรับคนที่ “รู้ราคา” ก็จะรู้ว่าจริงๆ ราคาปลาสองชนิดนี้ไม่ได้เคยจะต่างกันแบบที่มันจะคุ้มค่าที่จะซื้อปลาชนิหนึ่งมาหลอกขายเป็นอีกชนิด และจริงๆ ในช่วงหลังๆ “ปลาเทราต์” ที่ว่านี่มันแพงยิ่งกว่า “แซลมอน” ซะอีก
.
ฟังไม่ผิดครับ ไอ้ “ปลาเทราต์” ที่คนไทยเหยียดๆ กันนี่แหละแพงกว่าแซลมอน
แต่ก่อนจะไปตรงนั้น เราขอย้อนหน่อย
คือไม่ว่าจะเทราต์หรือแซลมอน มันคือปลาในตระกูลเดียวกันหมด ซึ่งหลักทั่วไปคือเทราต์เป็นปลานำ้จืด ส่วนแซลมอนเป็น “ปลา 2 น้ำ” คือเกิดน้ำจืด โตน้ำเค็ม และมาวางไข่และตายที่น้ำจืด
.
โดยในอดีตปลาพวกนี้คือ “ปลาราคาถูก” แบบที่เค้าจับเอามาทำปลากระป๋อง กันแต่พอเทคโนโลยีขนส่งมันดีขึ้น ชาติที่ผลิตปลาพวกนี้ได้มากๆ อย่างนอร์เวย์ก็พยายามจะเอามา “อัปราคา” ให้ “กินสดๆ” และชาติที่รับปลาพวกนี้ไปเต็มๆ ชาติแรกคือญี่ปุ่น ทำให้เกิด “ซาชิมิแซลมอน” ที่มีทุกร้านอาหารญีุ่ปุ่นทั่วโลกทุกวันนี้
…และก็คงไม่ต้องบอกว่า ก่อนหน้านั้นคนญี่ปุ่นไม่กินปลาแซลมอนดิบๆ และร้านซาชิมิรุ่นเก่าๆ ก็จะไม่เอาแซลมอนมาทำซาชิมิ แต่นั่นก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง
.
ทีนี้ ก็อย่างที่รู้กัน นอร์เวย์คือชาติที่ผลิตแซลมอนขายอันดับ 1 เพราะเค้าเป็นชาติแรกที่มีฟาร์ม โดยฟาร์มนี้จะอยู่ในตำแหน่งน้ำทะเลที่น้ำจืดและน้ำเค็มมาพบกันที่เรียกว่า ฟยอร์ด (Fjord)
แล้วรู้มั้ยครับปลาชนิดแรกที่นอร์เวย์ทำฟาร์มสำเร็จคือปลาอะไร คำตอบคือปลา “เรนโบว์เทราต์” (ที่นอร์เวย์จะเรียกว่า “ฟยอร์ดเทราต์” (Fjord Trout)) ซึ่งหลังจากนั้นไม่นาน นอร์เวย์ก็ทำฟาร์มแซลมอนสำเร็จ และหลังจากนั้นฟาร์มแซลมอนก็ขยายเรื่อย ๆ จนทุกวันนี้สัดส่วนการทำฟาร์ม “เรนโบว์เทราต์” มีแค่ประมาณ 5% ของการทำฟาร์มปลาตระกูลแซลมอนทั้งหมด
.
และความน่าสนใจคือ ถ้าจะเอาจริงๆ เรนโบว์เทราต์มีต้นทุนการผลิตสูงกว่าแซลมอนนิดหน่อย เพราะมันตัวเต็มวัยตัวเล็กกว่าและต้องเลี้ยงนานกว่านิดนึง นี่เลยทำให้คนนิยมเลี้ยงแซลมอนกันมากกว่า เพราะต้นทุนถูกกว่า ในระยะยาวมันเลยทำให้คนเลี้ยงกันแต่แซลมอน และเนื่องจากมีการทำฟาร์มกันน้อยกว่าแซลมอนมาก ช่วงหลังๆ “เรนโบว์เทราต์” มันเลยเป็นปลาหายาก และทำให้ราคามันเลยแพงกว่าพวก “แซลมอน” อีกเพราะมีการผลิตน้อย ดังนั้นก็ไม่ต้องกลัวคนเอาปลาราคาแพงกว่านี้มา “ย้อมแมว” ขายเป็น “แซลมอน” ครับ มันไม่สมเหตุสมผล
ทีนี้สำหรับคนไทยจำนวนมากคงจะสงสัย ว่าใครกันมันจะเลือกกินปลาเรนโบว์เทราต์ ถ้ามีแซลมอนให้เลือกกิน ? คำตอบมันตลกร้ายมาก ๆ เพราะจริง ๆ ไทยและมาเลเซีย คือชาติที่นำเข้าปลาเรนโบว์เทรต์เยอะมาก ๆ หรือสำหรับผู้ผลิตนอร์เวย์ ไอ้ “ปลาราคาแพง” นี้ มัน “ขายดีในบ้านเรา”
เอ้า งงสิครับงง ตัวเลขจากกรมศุลกรกรไม่หลอกครับ ปี 2022 ยอดนำเข้าปลา “แซลมอนแอตแลนติก” จากนอร์เวย์ของไทยเราอยู่ที่ 16,000 ตัน ส่วนยอดนำเข้าปลา “เรนโบว์เทราต์” ของไทยเราอยู่ที่ 6,000 ตัน และนี่เป็นตัวเลขที่เยอะมาก ๆ เพราะปี ๆ หนึ่งทางนอร์เวย์เค้าแจ้งกว่าเค้าทำฟาร์มเรนโบว์เทราต์ได้แค่ราวๆ 60,000 ตันเท่านั้น พูดง่ายๆ 1 ใน 10 ของที่ผลิต มันส่งออกมาไทย
.
ใช่ครับ ในสายตานอร์เวย์ และตลาดอาหารทะเลโลก ไทยคือชาติที่ชอบกินเรนโบว์เทราต์ ซึ่งก็อย่างที่บอก ราคาซื้อขายมันไม่ได้ถูกกว่าแซลมอน แต่ราคาพอๆ กัน (ถ้าดูราคาตอนนำเข้ามันตกประมาณกิโลกรัมละ 300 บาททั้งคู่)
คำถามคือทำไม?
บางคนอาจเดาว่าเพราะลักษณะเนื้อที่ต่างกันหรือเปล่า? เพราะเป็นที่รู้กันอยู่แล้วว่าลักษณะเนื้อมันต่างกันนิดหน่อย เรนโบว์เทราต์ไขมันจะน้อยกว่า ส่วนแซลมอนจะไขมันเยอะกว่า ซึ่งนี่เป็นเหตุผลให้สำหรับคนนอร์เวย์ ปลาสองอย่างแทนกันไม่ได้ ลักษณะเนื้อมันต่าง เหมาะแก่การทำอาหารที่ต่างกัน
.
อย่างไรก็ดี สำหรับชาติที่ประชาชนส่วนใหญ่น่าจะแยกลักษณะเนื้อของเรนโบว์เทราต์กับแซลมอนออกจากกันไ่มได้อย่างไทยและมาเลเซีย คำตอบอาจง่ายกว่านั้น เพราะมันน่าจะเป็นแค่เรื่อง “สี”
ลักษณะที่เด่นสุดๆ ของเรนโบว์เทราต์คือมันมีมสีส้มสดใสมากๆ คือเทียบสีเนื้อกับแซลมอนแซลมอนจะสีซีดเลย
ซึ่งสมัยก่อนใครเคยได้ยินว่าแซลมอนสีส้มสดคือดีมั่งครับ? ถ้าอายุมากพอ น่าจะเคยได้ยินบ้าง ซึ่งถ้าไม่คุ้น ทางนอร์เวย์เค้าเคยสำรวจเลยว่าทำไมคนมาเลย์ถึงชอบเรนโบว์เทราต์ และคำตอบคือ คนมาเลย์เชื่อว่าปลาที่สีส้มสดว่า คือปลาทีดีกว่าปลาที่สีซีด
.
ใช่ครับ คนนอร์เวย์น่าจะขำกับความคิดแบบนี้ เพราะสำหรับพวกเค้ามันปลาคนละชนิด เนื้อคนละสี ลักษณะเนื้อคนละแบบ แต่ถ้าคนแถวนี้ไม่สามารถแยกแยะเนื้อได้และคิดว่าปลาสีส้มๆ คือดี ก็จัดเรนโบว์เทราต์ไปสิ ตอบโจทย์ ราคาไม่ได้ต่าง
อ่านมาถึงตรงนี้คงจะได้คำตอบแล้วใช่มั้ยครับว่าทำไมหลายๆ ร้านถึงเอา “เรนโบว์เทราต์” มาขายแล้วบอกว่ามันเป็น “แซลมอน”
คำตอบคือไม่ใช่เพราะ “เรนโบว์เทราต์” มันราคา “ถูกกว่า” ครับ คำตอบแทบจะตรงข้าม เพราะที่เค้าเอามาขายก็เพราะสีเนื้อส้มสดของมันนั้น “ดูราคาแพง” กว่าปลาแซลมอนสีซีดๆ ต่างหาก และมันเป็นจริงในกลุ่มประเทศที่มี
.
และมันจะผิดอะไรที่เอาปลาราคาแพงกว่ามาขายเพราะมัน “ดูราคาแพง” ล่ะครับ? ดังนั้นใครโดน “หลอกขาย” เอาปลาเทราต์มาให้กินแทนแซลมอนแล้วล่ะก็ ไม่ต้องเสียใจครับ เพราะถ้าเค้าเอาของราคาแพงกว่ามา “หลอกขาย” ให้นึกว่าเป็นของราคาถูกกว่าก็ให้เค้าทำไปเถอะ
และสุดท้ายปัญหาจริงๆ มันไม่ใช่เรื่องเราโดน “หลอกขาย” หรอกครับ แต่เป็นที่เราโดน “หลอกให้เชื่อ” มาหลายปีให้คิดว่าเรนโบว์เทราต์เป็นปลาราคาถูกซะมากกว่า
•
สามารถติดตามความเคลื่อนไหว connect the dots ได้ที่
Facebook : www.facebook.com/th.connectthedots
YouTube : www.youtube.com/@th.connectthedots
และทาง Spotify Podcast : connectthedotsth
#Connectthedots
•
ที่มา
https://www.facebook.com/MatsuS…/posts/1414587555310651…
https://adventureclouds.com/is-trout-better-than-salmon/
https://www.straitstimes.com/…/the-difference-between…
https://www.fishfarmingexpert.com/norway-seeks…/1303742
https://fisk.com.sg/salmon-vs-salmon-fjord-trout/
http://www.customs.go.th/statistic_report.php…
