แอปเดลิเวรี่ยังไปไหวไหม? ปลดคน-ลดสวัสดิการ ตัวเลขติดลบบาน

เราน่าจะคุ้นเคยกับการใช้บริการผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ ที่ทำผ่านมือถือ และ1ในนั่นคือบริการสั่งอาหารและเดินรถ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้ให้บริการจากต่างชาติ และยังเป็นสนามที่มีการแข่งขันสูง มีผู้เล่นรายเดิม และรายใหม่ในตลาด เช่น Bolt ที่ล่าสุดทุ่มทุนกว่า 300 ล้านบาทในไทย พร้อมกับตั้งผู้จัดการประจำประเทศไทย และจะเพิ่มคนขับเป็น 2 เท่าภายในปีนี้ รวมทั้งมีบางรายต้องถอนตัวจากตลาดนี้ เช่น อูเบอร์ที่รวมกิจการกับ Grab ในอาเซียน หรือ Gojek ที่ขายกิจการในไทยให้ Airasia Superapp เป็นต้น ซึ่งในไทยก็ไม่แตกต่างจากหลายประเทศ
•
แน่นอนว่าธุรกิจประเภทนี้เป็น Startup ที่เคยยอมขาดทุนและเผาเงินเพื่อให้มีผู้ใช้บริการคุ้นเคย รวมทั้งดึงดูดจำนวนลูกค้า เพื่อให้มีจำนวนผู้ใช้งานและธุรกรรมที่ถึงจุดคุ้มทุนและทำกำไรได้ในที่สุด จากเคยเป็นธุรกิจดาวรุ่ง ก็กลับสู่ความเป็นจริงทางธุรกิจ
•
Startup หรือ ในที่นี้คือ บริษัทผู้ให้บริการสั่งอาหารและเรียกรถผ่านแอปพลิเคชัน ก็ไม่ต่างจาก Startup หรือ บริษัทเทคโนโลยีรายอื่นๆ ที่มีการต้องลดต้นทุนและค่าใช้จ่าย และ 1 ในน้่นคือ พนักงาน เราจึงได้ยินข่าวการปลดพนักงานยังมีอย่างต่อเนื่อง เช่น Grab ประกาศปลดพนักงาน 1 พันตำแหน่งในอาเซียน หรือ 11%ของพนักงานทั้งหมด
•
แม้ว่า Anthony Tan ซีอีโอของ Grab ยืนยันว่า นอกจากการแข่งขันที่สูงจากธุรกิจคู่แข่งแล้ว ยังต้องสู้กับการพัฒนาของเทคโนโลยีอย่าง Generative AI ด้วย และ การปลดพนักงาน ไม่ใช่เพื่อทำกำไร แม้จะไม่มีการปลดพนักงาน Grab ก็อยู่ในเส้นทางที่จะถึงจุดคุ้มทุน รวมทั้งการแถลงแผนธุรกิจ Grab ในไทยเมื่อต้นปีที่ผ่านมา แม้จะแสดงตัวเลขรายได้และการเติบโตในธุรกิจต่างๆในไทย แต่ท้ายที่สุดนั่นก็คือ ลดการขาดทุนและสามารถกลับมาทำกำไรได้
•
เช่นเดียวกับ LinemanWongnai ที่สะท้อนให้เห็นว่า ธุรกิจ Food Delivery หรือ บริการส่งอาหารที่เคยเติบโตมากในช่วงโควิด-19 แต่พฤติกรรมลูกค้าที่เปลี่ยนแปลงหลังโควิด โดยความถี่ในการสั่งลดลง แต่มูลค่าคำสั่งซื้อสูงขึ้นมากกว่า 10% รวมทั้งศูนย์วิจัยกสิกรไทย ที่คาดการณ์ว่า ตลาดในปี 2566 จะ หดตัวลง 0.8-6.5% หรือมีมูลค่า 81,000-86,000 ล้านบาท จากในปี 2565 ที่เคยคาดการณ์ว่าตลาด มีมูลค่าประมาณ 79,000 ล้านบาท ขยายตัว 4.5%
•
สำหรับส่วนแบ่งการตลาด Food delivery ประเทศไทย Grab เป็นผู้นำตลาดอันดับ 1 ครองส่วนแบ่ง 44%, LINE MAN Wongnai อันดับ 2 ครองส่วนแบ่ง 32.6% และ Foodpanda อันดับ 3 ครองส่วนแบ่ง 23.4%
•
และยอด ชินสุภัคกุล ซีอีโอ ของ LinemanWongnai ยอมรับว่า แพลตฟอร์มยังไม่ถึงจุด คืนทุน แต่ปัจจุบัน มีความเป็นไปได้ที่จะคืนทุนได้ ภายในปีนี้ โดยฟู้ดเดลิเวอรี่เป็นส่วนเดียวที่ยังไม่ทำกำไร แต่ปัจจุบัน รายได้ 80% มาจากฟู้ดเดลิเวอรี่ และอีก 20% มาจากบริการอื่น ๆ ทำให้ภารกิจในปีนี้ของ LINE MAN Wongnai คือ ลดขาดทุน ปั้นกำไร และนำ LINE MAN Wongnai เข้าตลาดหลักทรัพย์ฯ ขายหุ้น IPO ให้ได้ภายใน 2-3 ปีข้างหน้า
•
รวมทั้ง ซีอีโอ ของ LinemanWongnai ย้ำว่า ตลาดเปลี่ยนจากการแข่งขันสูงสุดมาเเล้ว ผู้เล่นส่วนใหญ่หันมาโฟกัสกำไรมากขึ้น และหันไปพัฒนาไปที่การพัฒนาประสิทธิภาพมากกว่าการอัดเงินไปที่โปรโมชันอย่างเดียว
•
รวมทั้ง Robinhood บริษัทในเครือเอสซีบี เอ็กซ์ หรือ ยานแม่ มีฐานลูกค้ากว่า 4 ล้านราย ทางยานแม่คาดว่า ปีนี้ผลขาดทุนจะปรับตัวลดลง เนื่องจากบริษัทลดจำนวนเงินอุดหนุนต่อรายการขนส่งลง แต่ลูกค้ายังมีความต้องการใช้บริการอยู่ และคาดว่า Robinhood จะถึงจุดคุ้มทุนภายใน 3-4 ปีข้างหน้า อีกทั้งปลายไตรมาส 3 ปีนี้ มีแผนจะเปิดตัวธุรกิจใหม่ คือ ธุรกิจเรียกรถแท็กซี่ ซึ่งเป็นธุรกิจที่สามารถสร้างผลกำไรได้ทันที
•
เมื่อดูผลประกอบการในปี 2565 ของผู้ให้บริการ สั่งอาหาร หรือ Food Delivery แต่ละราย พบว่า Grab สามารถทำกำไรได้แล้ว โดย

-Grab : บริษัท แกร็บแท็กซี่ประเทศไทย จำกัด
รายได้ 15,197 ล้านบาท กำไร 576 ล้านบาท
-LINEMAN : บริษัท ไลน์แมน (ประเทศไทย) จำกัด รายได้ 7,804 ล้านบาท ขาดทุน 2,731 ล้านบาท
-Foodpanda : บริษัท เดลิเวอรี่ ฮีโร่ ประเทศไทย จำกัด รายได้ 3,628 ล้านบาท ขาดทุน 3,255 ล้านบาท
-Robinhood : บริษัท เพอร์เพิล เวนเจอร์ จำกัด รายได้ 538 ล้านบาท ขาดทุน 1,987 ล้านบาท
•
และเมื่อมาดูส่วนของผู้ถือหุ้นแต่ละบริษัท ปี 2565 ส่วนใหญ่ยังคงติดลบ (ยกเว้น Robinhood ที่อาจจะมีการเพิ่มทุน) ซึ่งหมายถึงต้องใช้กำไร หรือ หาวิธีทางการเงิน เพื่อให้ส่วนของผู้ถือหุ้นกลับมาเป็นบวก และสะท้อนสถานการณ์การเงินที่ยังไม่ดีนัก โดย

-Grab : บริษัท แกร็บแท็กซี่ประเทศไทย จำกัด ส่วนของผู้ถือหุ้น -1,638 ล้านบาท
-LINEMAN : บริษัท ไลน์แมน (ประเทศไทย) จำกัด ส่วนของผู้ถือหุ้น -6,369 ล้านบาท
-Foodpanda : บริษัท เดลิเวอรี่ ฮีโร่ ประเทศไทย จำกัด ส่วนของผู้ถือหุ้น -13,085 ล้านบาท
-Robinhood : บริษัท เพอร์เพิล เวนเจอร์ จำกัด ส่วนของผู้ถือหุ้น +1,589 ล้านบาท
•
ขณะที่ด้านการหารายได้และกำไร รวมทั้งการอยู่รอดในธุรกิจเป็นเรื่องสำคัญ ในไทยตอนนี้ เหล่าไรเดอร์ที่ทำหน้าที่รับส่งอาหาร รับซื้อของ หรือ ส่งเอกสาร รวมทั้งคนขับรถบริการ ซึ่งไม่ใช่พนักงานประจำของแบรนด์ แต่เหมือนทำงานนอกเวลา หรือ แม้บางคนจะทำเป็นอาชีพหลัก แต่คืออาชีพอิสระ มีข้อเรียกร้องถึงสวัสดิภาพและสวัสดิการที่พวกเขาควรจะได้รับ รวมทั้งความเป็นธรรมของค่าจ้าง ค่างาน และงานพ่วงที่เขาควรจะได้รับ ถึงขนาดมีเพจสหภาพไรเดอร์ที่สะท้อนปัญหาการทำงานของไรเดอร์ ให้สังคมรอบรู้ในวงกว้างอีกด้วย
•
โดยสมาคมไรเดอร์ไทย ระบุว่าประเทศไทยมีไรเดอร์กว่า 4 แสนคน แต่ทำงานไม่มีสวัสดิการ ทั้งค่ารอบหรือรายได้ยังต่ำลงเรื่อย ๆ รวมถึงเมื่อมีระบบงานซ้อนของบริษัททำให้ไรเดอร์รับงานลำบากขึ้น ซึ่งแม้บริษัทเดลิเวอรี่จะยืนยันว่า มีความเหมาะสม และใช้ระบบ AI เข้ามาบริหารจัดการรับงาน
•
ดังนั้นธุรกิจแอปพลิเคชันสั่งอาหารยังต้องเผชิญกับความท้าทายอีกมาก ทั้งในเชิงธุรกิจที่ต้องทำกำไร พ้นจากความขาดทุนให้ได้ และในเชิงสังคมจากอาชีพไรเดอร์ ที่เป็นตัวแทนของแอป ที่ทวงถามถึงความเป็นอาชีพอิสระ แต่มาตรฐานและการดูแลของแอปที่ยังไม่มี
•
ปิดท้ายซีอีโอ ของ LinemanWongnai ที่ส่งสัญญาณว่า ในอีก 2-3 ปีเชื่อว่า ผู้เล่นในตลาดจะเหลือ 3 ราย จากปัจจุบันมีผู้เล่นประมาณ 5 ราย ได้แก่ Line Man Wongnai, Grab, Robinhood, Food Panda และ Shopee Food ซี่งขณะนี้มีบางรายอย่าง Airasia SuperApp ที่หยุดบริการส่งอาหารไปแล้ว โดยเปลี่ยนไปเน้นที่การจองโต๊ะร้านอาหารแทน และข่าวการเข้าซื้อกิจการของ Lineman Wongnai กับ Foodpanda มูลค่า 3,500 ล้านบาทเมื่อช่วงปลายปี 2565 ซึ่งแม้ทั้ง 2 รายปฏิเสธข่าวนี้ แต่ก็สะท้อนถึงสมรภูมิธุรกิจนี้ที่ยังแข่งขันรุนแรง
•
สามารถติดตามความเคลื่อนไหว connect the dots ได้ที่
Facebook : Connect the Dots
YouTube : www.youtube.com/@th.connectthedots
และทาง Spotify Podcast : connectthedotsth
#Connectthedots
•
ที่มา
https://www.brandbuffet.in.th/…/bolt-officially-launch…/
https://techsauce.co/pr-news/bolt-invests-in-thailand
https://thestandard.co/gojek-inform-customers-to-stop…/
https://positioningmag.com/1341096
https://thestandard.co/startup-profit-anticipation/
https://thestandard.co/asean-venture-capital-2023/
https://mgronline.com/cyberbiz/detail/9660000056344
https://www.grab.com/inside-grab/stories/message-from-ceo/
https://www.amarintv.com/spotlight/corporate/detail/47541
https://positioningmag.com/1422634
https://www.springnews.co.th/news/infographic/839872
https://positioningmag.com/1432190
https://www.wealthythai.com/…/stock/stock-of-the-day/18711
https://www.adisonc.com/บริษัทมีกำไร-แต่ส่วนของ/
https://thematter.co/…/freedom-rider-union-admin…/206831
https://www.prachachat.net/ict/news-1333474
https://www.prachachat.net/ict/news-1226553
https://www.prachachat.net/economy/news-1225710
https://m.facebook.com/FreedomRiderUnion
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=805726660923121&id=100044573823321
https://brandinside.asia/airasia-food-stop-thai-business/
https://www.amarintv.com/…/business-marketing/detail/37902
https://mgronline.com/daily/detail/9650000119249
https://brandinside.asia/food-delivery-2021-revenue/