เวียนมาถึงตรุษจีนอีกปีแล้ว คุณอาจเริ่มสังเกตได้ว่าตามห้างร้านต่าง ๆ จะมีการตกแต่งด้วยสีแดงเต็มไปหมด ซึ่งเป็นสีประจำเทศกาล และนับว่าเป็นสีมงคลสำหรับคนเชื้อสายจีนด้วย
แต่ทำไมต้องสีแดง สีแดงดีอย่างไรจึงถูกมองว่าเป็นสีมงคล แล้วในแง่ของธุรกิจการใช้สีแดงช่วยให้เฮงขึ้นจริงไหม
ในความเชื่อของชาวจีนนั้น สีแดง เป็นสัญลักษณ์ของความสุข ความสำเร็จ โชค ลาภ และพลัง อีกทั้งยังเป็นตัวแทนของไฟ ซึ่งสามารถขับไล่วิญญาณร้ายและโชคร้ายได้ โดยในวัฒนธรรมจีนมีหลายประเพณีและเทศกาลที่นิยมใช้สีแดง ทั้งงานปีใหม่จีน งานแต่ง ไปจนถึงซองอั่งเปาก็ยังเป็นสีแดง
โดยสาเหตุที่ต้องเป็นสีแดงก็มาจากตำนานเรื่องเล่าสองเรื่องของจีน
เรื่องแรกน่าจะได้ยินกันบ่อย เล่ากันว่าเมื่อนานมาแล้วมีสัตว์ในตำนานชื่อ ‘น๋านโช่ว’ ที่มักมาจับคนและสัตว์ของหมู่บ้านกินในช่วงปีใหม่จีนอยู่เป็นประจำ แต่ยังดีที่เจ้าน๋านโช่วมันกลัวเสียงดังกับสีแดง จึงกลายเป็นธรรมเนียมปฏิบัติของจีนที่จะต้องจุดประทัดและแขวนโคมแดง ใส่สีแดง ในวันตรุษจีน จากตำนานพื้นบ้านปรัมปรานี้เอง ได้กลายมาเป็นรากฐานของธรรมเนียมปฏิบัติสืบมา
ส่วนอีกเรื่องคุณอาจไม่คุ้นหรือไม่เคยได้ฟัง แต่เรื่องนี้พอจะมีเหตุมีผลขึ้นมาหน่อย
เมื่อก่อนเขาเชื่อกันว่า ‘หลิวปัง’ จักรพรรดิคนแรกของราชวงศ์ฮั่น เป็น “บุตรแห่งจักรพรรดิแดง” ซึ่ง “จักรพรรดิแดง” คือเทพที่ชื่อว่า ‘ชื่อตี้’ หรือที่รู้จักในอีกชื่อว่า ‘น๋านตี้’ ที่แปลว่า “เทพแห่งทิศใต้” ซึ่งในความเชื่อเรื่องเบญจธาตุของจีน ทิศใต้จะเกี่ยวข้องกับธาตุไฟที่สะท้อนผ่านสีแดง อย่าง หงส์ไฟ หรือ นกฟินิกซ์ ก็เป็นสัตว์มงคลของทิศใต้ ซึ่งหลิวปังเกิดในมณฑลฉู่ทางทิศใต้ของจีน คนจีนจึงได้ยกให้สีแดงเป็นสีแห่งอำนาจและความสูงส่งตั้งแต่นั้นมา
นอกจากการใช้สีแดงตกแต่งตามเทศกาลและโอกาสต่าง ๆ แล้ว ในด้านธุรกิจเองสีแดงก็ยังเป็นส่วนสำคัญโดยเฉพาะกับธุรกิจจีน แต่ว่ามันก็อาจไม่ได้มีแค่ข้อดี แม้จะเป็นสีมงคลก็ตาม
การใช้สีแดงในธุรกิจ โดยเฉพาะกับห้างร้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นร้านค้า ร้านอาหาร มักให้ความรู้สึกมั่นใจ กระตือรือร้น ความมั่งมี และความรู้สึกด้านบวกกับธุรกิจนั้น ๆ
แต่หากไม่ระวังก็อาจถูกเชื่อมโยงกับสิ่งที่ไม่เหมาะสมโดยไม่ตั้งใจ เช่น ความรุนแรงหรือเรื่องเพศ หรือถ้าใช้สีแดงมากเกินไปในช่วงที่ไม่ใช่เทศกาลที่เกี่ยวข้องก็อาจสร้างความสับสนให้ผู้บริโภคได้
และในบางการวิจัยยังพบว่าสีแดงอาจไม่ได้สร้างผลตอบรับทางบวกไปมากกว่าสีอื่น ๆ อย่างสีฟ้าสำหรับผู้บริโภคชาวจีน นอกจากนี้สีฟ้าเองยังทำให้ร้านดูกว้างขวาง และกระตุ้นความอยากซื้อได้มากกว่าด้วย
ดังนั้นการใช้สีแดงแบบพร่ำเพรื่อก็อาจไม่ได้ส่งผลให้เฮงอย่างที่คิด แม้จะเป็นสีมงคลก็อาจไม่ใช่ทางเลือกที่ดีที่สุดในการสร้างมูลค่าและเพิ่มยอดขาย โดยเฉพาะในตลาดจีนเองนี่แหละ ควรศึกษาให้ดีเรื่องจิตวิทยาของสี การสื่อสาร และการออกแบบ รวมทั้งบริบททางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันซึ่งอาจส่งผลต่อการรับรู้ของผู้บริโภคด้วย
สุดท้ายก็ขอให้ทุกคนมีความสุขกับเทศกาลตรุษจีนนะครับ
